Er is in de media al heel wat geschreven over de Coronacrisis. Ook op dit medium verslaan we het belangrijkste nieuws rondom de gevolgen voor de internationale luchtvaart en reizen in het algemeen. Voor veel airlines is het nu een kwestie van overleven totdat er betere tijden aanbreken. De gevolgen op korte termijn zijn evident, maar het is zeer waarschijnlijk dat het Coronavirus ook op de middellange en lange termijn grote gevolgen zal hebben. Hoe zal de luchtvaart er na de Coronacrisis uitzien? In dit artikel zetten we een viertal ontwikkelingen op een rijtje.

Coronacrisis

Laat voorop staan dat de gevolgen voor de gezondheid van velen op het spel staan tijdens de wereldwijde Corona-uitbraak. De eerste prioriteit voor overheden en bedrijven is de veiligheid en het welzijn van mensen. Niet voor niets nemen ook luchtvaartmaatschappijen verstrekkende maatregelen om de verspreiding van COVID-19 tegen te gaan. Bijvoorbeeld door extra aandacht voor hygiene. Wereldwijd staat een groot aantal vliegtuigen aan de grond door een sterk teruggelopen vraag naar vliegreizen. Zo moest onze eigen nationale carrier KLM een groot deel van het netwerk stilleggen. Inmiddels worden een aantal bestemmingen weer beperkt opgestart. De vluchten die nog wel gepland staan kennen in veel gevallen strenge voorschriften. Van het verplicht dragen tot een mondkapje aan boord tot een check van je lichaamstemperatuur voor het instappen.

Diverse luchtvaartorganisaties denken dat het nog lang zal duren voordat de luchtvaart zich weer in normaal vaarwater kan begeven. Zo stelt onder meer Eurocontrol dat het nog wel even kan duren voordat de volledige stoelcapaciteit weer in gebruikt komt. Dit zou nog wel ten minste een jaar kunnen duren. Dit betekent in ieder geval dat bedrijven die actief zijn in de luchtvaart hun normale inkomsten nog niet zo snel terug zullen zien.

Faillissementen

Als gevolg van de sterk verstoorde luchtvaart zullen er de komende tijd verschillende airlines omvallen. Zeker als zij geen externe financiële steun krijgen. Inmiddels is duidelijk dat Air France, KLM, Lufthansa en meer legacy carriers kunnen rekenen op steun van de overheid. De staatssteun voor Air France is bijvoorbeeld al goedgekeurd door overheidsinstanties, terwijl KLM nog in onderhandeling is met de Nederlandse staat.

Andere airlines wachten nog op goedkeuring van de overheid of moeten nog maar zien of ze steun zullen krijgen. Neem bijvoorbeeld Brussels Airlines, een Belgische maatschappij in handen van het Duitse Lufthansa. In sommige gevallen kan de eigendomsstructuur roet in het eten gooien als het om staatssteun gaat. Zo zullen er zeker carriers buiten de boot vallen. Zo krijgt het Ierse Ryanair zeer waarschijnlijk geen staatsteun omdat het niet de nationale airline van Ierland is.

Duurzaamheid

Misschien zul je in deze crisis niet meteen aan duurzaamheid denken. Toch is het een kans voor overheden om een versnelde vergroening van de luchtvaart af te dwingen. De steun die overheden bieden is in veel gevallen voorwaardelijk op ondermeer de duurzaamheidsinspanningen voor de toekomst. In Nederland gebeurt dit in ieder geval al. Het kabinet wil de steun alleen geven als KLM zich hiervoor meer inzet. Maar heel concreet is die eis overigens nog niet geworden. Men zal zich in eerste instantie richten op het behoud van zoveel mogelijk werkgelegenheid.

Na de Coronacrisis kunnen we in ieder geval verwachten dat grote verouderde toestellen uitgefaseerd worden of al zijn. Vele airlines kiezen er nu bijvoorbeeld versneld voor om de Airbus A380 en Boeing 747 uit te faseren. Zo zou je kunnen zeggen dat de A380 en 747 het slachtoffer worden van de Coronacrisis. Andere ontwikkelingen op dit gebied zullen te maken hebben met investeringen die zorgen voor brandstofbesparingen, uitstoot van verontreinigende stoffen en beperking van geluidsoverlast.

1,5 meter samenleving

Zowel op de luchthavens als aan boord van het vliegtuig zullen er maatregelen genomen moeten worden. Nu is dat over het algemeen nog geen probleem omdat de vluchten niet vol zitten (uitzonderingen daargelaten). Maar als de vraag naar vliegreizen weer toe gaat nemen dan zal het lastig worden om 1,5 meter afstand te kunnen houden in het vliegtuig. Permanent een deel van de stoelen blokkeren zoals sommige airlines nu al doen maakt het niet rendabel voor airlines om vluchten uit te voeren. Daarom valt te verwachten dat enige vorm van bescherming nog langere tijd verplicht zal zijn. Denk aan het gebruik van handschoenen en mondkapjes.

Ook zullen airlines zelf meer controle gaan uitvoeren. Denk aan de recentelijk ingevoerde controle op lichaamstemperatuur bij Air France. Ten tijde van de uitbraak in China werd dit al actief gedaan, maar in Europa is het nog zeker niet overal ingevoerd.

Innovatie

Een ander gevolg van de Coronacrisis is het zo veel mogelijk mogelijk maken van reizen zonder dat je iets aan hoeft te raken. Innovatieve online oplossingen kunnen veel handmatige controles wegnemen. Ontwikkelingen op dit gebied zullen dus wellicht ook een vlucht nemen. Wellicht is er een rol weggelegd voor data over gezondheid. Die wordt nu nog nauwelijks gebruikt in airline apps. Een dergelijke screening kan bijvoorbeeld thuis al gedaan worden.