De groei van de luchtvaart staat in Nederland al langere tijd ter discussie. Zo mag Schiphol maar beperkt groeien en is het nog onzeker wanneer Lelystad Airport geopend zal worden. Sommigen vragen zich af of Nederland in te toekomst nog wel een rol van betekenis zal hebben in de Europese luchtvaart. Onze belangrijkste luchthaven Schiphol groeit nog steeds. Maar die groei begint wel steeds meer af te nemen. Hoe gaat het nu verder met de Nederlandse luchtvaart?

Schiphol

Het aantal passagiers op Amsterdam Airport Schiphol (AMS) stijgt licht met 1,4%. De nationale luchthaven vervoerde afgelopen half jaar 34,5 miljoen passagiers. Dat is ‘slechts’ een half miljoen meer dan het jaar ervoor. Ook het aantal vliegbewegingen, dat voor Schiphol niet meer mag zijn dan 500.000 per jaar, nam licht af tot 242.107. Daarmee zit Schiphol aan het einde van het jaar mogelijk net onder het maximum toegestane. Dit maximum is in 2008 vastgesteld om de milieu- en geluidsoverlast terug te dringen.

In juli dit jaar besloot het kabinet dat een gematigde groei van Schiphol mogelijk moet worden na 2020. De voorwaarde die hierbij gesteld is is dat de overlast voor omwonenden wel moet afnemen. Dit kan door bijvoorbeeld een aangepast baangebruik en het belonen van de inzet van stillere en schonere vliegtuigen. Dit zal echter niet gemakkelijk zijn. Schiphol zal hierover goed na moeten denken. Bij het bepalen van de kosten die een airline betaalt om op Schiphol te mogen landen of vertrekken wordt wel gekeken naar de geluidsoverlast die een toestel veroorzaakt. Een landing van een toestel dat minder overlast veroorzaakt kan daardoor tegen een lager tarief afgerekend worden.

Eindhoven en Rotterdam / Den Haag

De luchthaven Eindhoven Airport (EIN) in het zuiden van het land blijft gestaag groeien. Belangrijke spelers op dit vliegveld zijn bijvoorbeeld Transavia, Wizz Air en Ryanair. Eindhoven Airport verwerkte 8,9% meer passagiers in het eerst half jaar ten opzichte van vorig jaar. Dat zijn er nu voor de eerste zes maanden van 2019 zo’n 3,2 miljoen. Eindhoven Airport kondigde eerder al aan het vliegveld te gaan vernieuwen. De werkzaamheden aan onder meer de Airport Boulevard starten komende maand. Begin 2020 moet alles opgeleverd worden. Zo kan het Eindhovense vliegveld nog wel een paar jaar doorgroeien. Belangrijk is wel om dit in goed overleg met de omgeving te doen. Ook hier wordt er (geluids)overlast ervaren van het toenemende vliegverkeer.

Ook Rotterdam The Hague Airport (RTM) liet een stijging zien van het aantal passagiers. Namelijk met 8,2%, naar 954.000 passagiers. Dit terwijl British Airways recentelijk nog 11 wekelijkse vluchten naar Rotterdam Airport schrapte. Belangrijke andere spelers zijn Transavia, Pegasus Airlines en Corendon. In juli dit jaar had deze luchthaven nog een recordmaand met meer dan 250.000 passagiers. Momenteel wordt een deel van de terminal verbouwd om het groeiende aantal reizigers te kunnen verwerken.

Omdat deze luchthaven vlakbij diverse grote steden is gelegen is het ook nog onzeker hoe groot de groei van het aantal vluchten precies mag zijn in de toekomst. De Minister heeft aangegeven te willen wachten op de besluit over de Luchtvaartherziening en Nota Luchtvaart 2020-2050 voordat Rotterdam Airport een nieuw luchthavenbesluit kan aanvragen. Ook voor RTM geldt dat een groei van het aantal vliegbewegingen op gespannen voet staat met bewoners uit omliggende steden.

Groningen en Maastricht Airport

Dan zijn er nog twee kleinere vliegvelden in ons land. Namelijk Groningen en Maastricht Airport. Vanuit Groningen en Maastricht vliegen dagelijks diverse maatschappijen. Maastricht Aachen Airport (MST) verwerkte vorig jaar iets meer passagiers dan Groningen Eelden Airport (GRQ). Namelijk bijna 275.000 tegenover 229.000 passagiers.

In Groningen gaan de zaken de laatste tijd wat minder. Zo besloot Nordica alle vluchten vanuit Groningen te staken. Daarmee vielen een aantal belangrijk (door)verbindingen weg. Als klap op de vuurpijl stapte de helft van de Raad van Commissarissen op. Momenteel is een plan in de maak in samenwerking met Schiphol om Groningen weer winstgevend te maken. Van groei is dus hier weinig sprake. Ten opzichte van vorig jaar worden er maandelijks een stuk minder passagiers verwelkomt. De belangrijkste airlines zijn momenteel Corendon, Transavia en AIS Airlines.

Maastricht Airport laat daarentegen wel een groei zien ten opzichte van vorig jaar. De luchthaven profiteert ook van reizigers uit België en Duitsland. Een deel van het vrachtverkeer vanuit Schiphol lijkt zich ook te verplaatsen naar Maastricht. Relatief gezien groeit MST het meeste van alle grotere Nederlandse vliegvelden. Belangrijke spelers zijn hier Ryanair en Corendon.

Lelystad Airport

Je vraagt je misschien af hoe het zit met Lelystad Airport? De opening zou plaatsvinden op 1 april 2020, maar dit is uitgesteld. De reden hiervoor is dat er eerst meer onderzoek nodig is naar de bouw van het vliegveld en de stikstof die daarbij vrijkomt. De Minister van Infrastructuur en Waterstaat zegt te streven naar een zo snel mogelijke opening van de nieuwe luchthaven.

Toekomst

Het grootste aantal passagiers komt nog steeds van Schiphol. En dat zal ook wel zo blijven. De groei komt echter van Eindhoven, Maastricht en Rotterdam. Groningen heeft het momenteel moeilijk en zal eerst de juiste bedrijfseconomische beslissingen moeten nemen, alvorens het weer kan groeien. De toekomst van de Nederlandse luchtvaart ligt nu bij de verdere ontwikkelingen van Lelystad Airport. Zodra Lelystad opent komt er voor Schiphol weer ruimte om te groeien. Het idee is dat de vakantievluchten dan verplaatsen van Amsterdam naar Lelystad Airport. Dit heeft dan gevolgen voor bijvoorbeeld Transavia, Corendon en Ryanair. Zakelijk en intercontinentaal verkeer kan dan verder groeien op Schiphol.

Een belangrijke overweging voor de luchthavens, evenals de politiek, is het beperken van de overlast voor de omgeving (o.a. geluid en milieu). Hiervoor zal een gepaste oplossing gevonden moeten worden. Maar dat laatste zal een grote uitdaging zijn in ons dichtbevolkte land. Misschien is het dan toch een idee om Schiphol naar zee te verplaatsen? De toekomst zal leren hoe de Nederlandse luchtvaart zich verder ontwikkelt.