Begin deze week werd bekend dat de Duitse maatschappij Airberlin uitstel van betaling heeft aangevraagd. Airberlin zat al langer financieel in moeilijkheden, maar nadat geldschieter Etihad Airways de kraan dichtdraaide besloot het bestuur dat verdergaan geen optie was. Vooralsnog gaan de vluchten gewoon door. De Duitse overheid heeft 150 miljoen euro krediet ter beschikking gesteld als overbrugging. Hiermee moet Airberlin in ieder geval nog een paar maanden vooruit kunnen. Het Duitse ministerie van Transport wilde niet dat passagiers tijdens de zomerperiode strandden. Samen met Lufthansa bekijkt de overheid de opties. Mocht dit allemaal niet baten en gaat Airberlin failliet, wat betekent dit dan voor passagiers en frequent fliers? Een faillissement zou ook veel Nederlanders treffen. Airberlin is een populaire optie vanaf Düsseldorf naar Noord-Amerika, ook voor touroperators. Daarnaast biedt Airberlin samen met Etihad via Abu Dhabi ook veel bestemmingen aan vanaf Düsseldorf.

Huidige situatie

Zoals gezegd gaan de vluchten vooralsnog door. In een videoboodschap benadrukte de CEO van Airberlin dat de aanvraag van uitstel van betaling onderdeel is van de herstructurering. Verder geldt dat de insolventie aanvraag geen betrekking heeft op dochter NIKI. Geboekte vluchten zullen worden uitgevoerd en nieuwe boekingen kunnen ook gemaakt worden, aldus de airline.

Geen compensatie of teruggave ticketkosten

Echter is het niet allemaal rozengeur en manenschijn. Omdat de airline nu officieel in een afwikkelingsproces voor een faillissement zit dicteert de Duitse wet dat de schuld vóór de insolventie aanvraag niet gebruikt mag worden. Dit heeft als gevolg dat tickets uitgegeven voor 15 augustus nu non-refundable zijn, ongeacht de ticketvoorwaarden. Dus al heb je een ticket dat je mag annuleren, je krijgt geen geld meer terug. Dit geldt ook voor belastingen en toeslagen. Wil je je geld terug dan zal je je moeten wenden tot de curator. Omboeken is nog wel mogelijk. Tickets uitgegeven na 15 augustus volgen de ticketvoorwaarden die dan op je boeking van toepassing zijn.

Wat misschien nog wel erger is, is dat Airberlin ook geen compensatie ‘mag’ betalen voor bijvoorbeeld vertragingen en annuleringen onder de EU EC261 verordening voor vluchten voor 15 augustus. Ook dit heeft te maken met het feit dat de schuld van voor de aanvraag vast moet staan.

Ook vouchers of tegoedbonnen zijn niet meer geldig.

Overname of doorstart

Wat de toekomst Airberlin gaat brengen is onduidelijk. Gezien berichten in de Duitse media lijkt een (gedeeltelijke) overname door Lufthansa het meest waarschijnlijk. Lufthansa wil voorkomen dat er een gat in de (Duitse [low-cost]) markt ontstaat waar concurrenten zoals Ryanair en Norwegian kunnen floreren. Lufthansa kan Airberlin bijvoorbeeld onderbrengen bij de eigen low-cost dochter Eurowings. Er was al een wet-lease deal tussen Eurowings en Airberlin voor enkele vliegtuigen. Dit kan uitgebreid worden en ook Airberlin crew kan dan worden overgenomen.

Ryanair ageert al tegen de inmenging van Lufthansa en noemt het een samenzwering. Afhankelijk van de vorm van de overname kan er inderdaad een vrijwel monopolistische positie van Lufthansa ontstaan (op de binnenlandse markt). Ook de lening van de Duitse overheid ligt in het kader van verboden staatssteun gevoelig.

Een doorstart op eigen kracht en onder eigen naam lijkt minder waarschijnlijk. Passagiers en touroperators zullen nu veel terughoudender zijn met boekingen wat de inkomsten nog verder zal stokken.

Teruggave bij faillissement

Als je een boeking hebt met Airberlin en het bedrijf gaat toch kopje onder, wat betekent dit dan voor passagiers? Allereerst hangt het er van af of de luchtvaartmaatschappij wordt overgenomen en of de nieuwe eigenaar ook reeds gemaakte boekingen honoreert. Is dat niet het geval dan hangt het vooral af waar je hebt geboekt. Heb je direct bij Airberlin geboekt dan heb je hoogstwaarschijnlijk pech. Je ticket is dan niets meer waard en als je ooit nog geld terug wil zien sta je achter in de rij bij de curator. Heb je het vliegticket als onderdeel van een pakketreis bij een reisbureau of reiswebsite geboekt, dan moet de reisorganisatie zorgen voor een alternatieve vlucht of teruggave van de kosten. Ook als je de vlucht via een andere airline (met miles) hebt gekocht, bijvoorbeeld met een codeshare, dan is de maatschappij waar je geboekt hebt in de meeste gevallen verantwoordelijk voor een alternatieve vlucht. Sommige ticketwebsites bieden een verzekering aan voor het geval dat de airline failliet raakt. Heb je daar gebruik van gemaakt, wend je dan tot de ticketwebsite. Heb je je ticket met creditcard betaalt, kijk dan wat voor kopersbescherming je kaartuitgever biedt. Een reisverzekering biedt meestal geen soelaas en ook de EU verordening voor geannuleerde vluchten is niet van toepassing.

Topbonus miles en awards

Stel dat je nog een stapel miles bij Topbonus hebt liggen, wat gebeurt hiermee? Dat hangt alweer erg af van een eventuele overname. Topbonus is, zoals vrij gebruikelijk, een aparte bedrijf en gevestigd in Engeland. Meestal zijn frequent flyer programma’s winstgevend. Etihad is nog steeds grootaandeelhouder in Topbonus met 70%. Airberlin bezit de overige 30%. Mocht de luchtvaartmaatschappij zelf failliet gaan, dan kan Topbonus wellicht nog wel doorgaan. Etihad kan Topbonus dan opnemen in Etihad Guest, zelfstandig laten bestaan of wellicht verkopen aan Lufthansa. Wat er in geval van een overdracht met de miles gebeurt is afwachten.

Topbonus awards geboekt bij Airberlin zullen na een faillissement wel ongeldig zijn. Partner airlines zullen reeds geboekte tickets met Topbonus miles hoogstwaarschijnlijk wel honoreren, zeker als Topbonus zelf nog bestaat en kan betalen. Heb je juist bij een partnermaatschappij een award op Airberlin geboekt, dan moet die partnermaatschappij zorgen voor een vervangende vlucht.

Op dit moment lijkt het overigens het geval dat er geen tickets geboekt kunnen worden met Topbonus miles. Ook de Reward Shop ligt eruit. Volgens Topbonus is dit laatste het gevolg van gepland onderhoud. Mocht de situatie uitzichtloos worden, dan kan je overwegen bij de eerste de beste mogelijkheid je miles te gebruiken voor partner awards of in de shop.

Status?

Statushouders bij Airberlin zullen ook benieuwd zijn wat er gaat gebeuren als Airberlin ophoudt met bestaan. Oneworld bevestigde afgelopen week dat Airberlin nog volledig lid is en dat voordelen aangeboden blijven. Het zal van de alliantie en haar leden afhangen hoelang Topbonus status nog erkend wordt als Airberlin verdwenen is. Er is immers geen sprake meer van reciprociteit en vergoeding voor bijvoorbeeld loungetoegang. In het verleden is wel gebleken dat alliantiemaatschappijen in het geval van het omvallen van een medelid een statusmatch aanbieden speciaal voor de frequent fliers die dan geen programma meer hebben. Een waarschijnlijke kandidaat is British Airways’ Executive Club of wellicht Finnair. Ook kan het zijn dat Etihad of Alitalia een helpende hand biedt om klanten te binden. Bij een overname door Lufthansa is het ook zeker niet onvoorstelbaar dat Miles&More de Topbonus status matcht. In dat geval zou je dus bij twee allianties status krijgen, met het nadeel dat je voor de rest opnieuw moet beginnen met sparen.

Heb je nog geen status bij Airberlin, overweeg dan nú een statusmatch.

Conclusie

Heb je een bevestigde boeking de komende weken dan verwacht ik niet dat je je ernstig zorgen moet maken. Op de lange termijn is er veel meer onduidelijk. Heb je een ticket met creditcard of via een reisorganisatie geboekt, bekijk dan alvast de mogelijkheden mocht de vluchtoperatie toch staken. Voor Topbonus leden: bekijk waar je je miles aan kunt besteden (natuurlijk niet bij Airberlin zelf) en overweeg deze in te wisselen zodra dat weer kan.