Afgelopen week kwamen er een aantal berichten in het nieuws dat KLM slots moest afstaan aan concurrent Norwegian. Bijvoorbeeld in dit bericht van het AD. Dit werd bepaald door de Europese Commissie. Maar hoe zit het eigenlijk met die gewilde slots op Schiphol?

Wat is een slot?

Een slot is een mogelijkheid om ergens te mogen landen en vertrekken binnen een bepaalde tijd. Het aantal slots  heeft te maken met de capaciteit van een luchthaven, het aantal start- en landingsbanen en de beschikbare gates of parkeerplaatsen. Hoe meer mogelijkheden, hoe meer slots. Als een maatschappij die mogelijkheid niet krijgt, dan mag je dus ook niet gaan en staan.

Hoe komt een maatschappij aan een slot?

Slots worden verdeeld door een slot-coördinator. Dit is een onafhankelijke non-profit organisatie. In Nederland is dat de  ACNL, Airport Coordination Netherlands. Deze organisatie zorgt in Nederland voor de toewijzing en monitoring van de slots voor Schiphol Airport, Rotterdam-The Hague Airport en Eindhoven Airport. De ACNL wordt gefinancierd door vliegvelden zelf (40%) en door ‘home carriers’ (60%). Dat zijn KLM, Martinair, TUIfly en Transavia.

Een slot is in principe 1 seizoen geldig. Als een maatschappij het slot voor 80% of meer gebruikt in dat seizoen, dan mag de maatschappij dit slot behouden voor het nieuwe seizoen. Gebruikt de maatschappij het slot minder dan 80% per seizoen, dan verliest de maatschappij het recht op het slot en gaat het naar een andere maatschappij. De slot-coördinator zorgt hiervoor. Het behouden van slots, omdat de maatschappij meer dan 80% van de tijd er gebruik van heeft gemaakt, en dus mee mag nemen naar een volgend seizoen noemen ze ook wel ‘grandfather rights’. In het artikel van het Parool (6-1-2018) werd naar deze historische vliegrechten verwezen.

Er zijn 2 seizoen: zomer (laatste zondag van maart – laatste zaterdag van oktober) en winter (laatste zondag van oktober – laatste zaterdag van maart).

Hoeveel slots heeft Schiphol?

Schiphol heeft tot 2020 maar 500.000 slots per jaar. Op dit moment zitten ze echt tegen deze grens aan en zijn er maatschappijen die op de wachtlijst staan om slots bij te krijgen. Verschillende partijen gaan nu al met elkaar rond de tafel om te kijken of deze 500.000 slots mogelijk eerder dan 2020 verhoogt kunnen worden. Echter is niet iedereen het hier helemaal mee eens en zal dit ook niet gauw veranderen.

Waarom moet KLM slots afstaan aan Norwegian?

KLM, samen met SkyTeam partners Delta, Air France en Alitalia hebben een jointventure tussen Europa en de Verenigde Staten. Door deze hechte samenwerking kunnen ze ook veel vluchten aanbieden naar de Verenigde Staten en visa versa. De Europese Commissie vindt dat deze maatschappijen een monopoliepositie hebben op deze vluchten naar de Verenigde Staten. Naast KLM en partners vliegt eigenlijk alleen nog maar United Airlines vanaf Schiphol op deze route naar de Verenigde Staten, echt scherpe prijzen zouden hierdoor niet ontstaan en kon de consument hier niet positief van gebruikmaken. Daarom was er een onderzoek ingesteld. De Europese Commissie heeft nu bepaald dat KLM en partners slots op Schiphol moet afstaan om zo concurrentie toe te laten. Dit zou namelijk moeten zorgen voor scherpere prijzen voor de consumenten.

Nu komt waarschijnlijk de vraag bij je op dat Noorwegen toch helemaal niet bij de Europese Unie hoort? Dat klopt, maar de Noren hebben hier slim op ingespeeld. Het onderdeel van Norwegian dat internationaal vliegt, Norwegian Air International, is in Dublin gevestigd. En Dublin ligt in Ierland, en dat behoort weer tot de Europese Unie. Norwegian kan dus gebruik maken van deze vrijgekomen slots, en dat doen ze maar al te graag!

Inmiddels hebben KLM en partners ook niet stil gezeten en zijn er tarieven verlaagd. Dat kun je in dit artikel van Lionell teruglezen. Gaan grote maatschappijen zoals KLM op deze manier nog meer van deze ‘historische’ slots kwijtraken en zal het in alle gevallen gaan leiden tot goedkopere tickets? Of zorgen maatschappijen zo alleen maar voor de ondergang van elkaar?