Een opvallende wending in de besluitvorming rondom de krimp van de Schiphol. De Minister van Infrastructuur en Waterstaat maakt vandaag namelijk bekend dat de verdere beperkingen van het aantal vluchten op Schiphol voorlopig op de lange baan wordt geschoven. Een belangrijke reden hiervoor is de druk die de Amerikaanse overheid uitoefende nadat onder meer bekend werd dat JetBlue niet meer terug mocht komen op Schiphol. En ook de EU is het niet eens met de gang van zaken op Schiphol.

Schiphol in rep en roer

Het recentelijk voorgenomen maximum van 460.000 vluchten per jaar op Schiphol is dus voorlopig niet meer aan de orde. Nadat bekend werd dat krimp nog de enige toekomst was voor Schiphol volgde recentelijk een nieuwe slotverdeling. Dit liet concreet zien hoeveel vluchten maatschappijen daadwerkelijk in moesten leveren. Een bittere pil voor onder meer KLM en Transavia. Voor beide airlines samen zou het in de zomerdienstregeling in totaal om 5.700 vluchten gaan. Een aardige hap uit het aanbod dus.

Beperking is natuurlijk één ding, maar voor JetBlue leek het doek helemaal te vallen op Schiphol. Als nieuwe maatschappij zou de Amerikaanse airline namelijk geen historische rechten hebben in de nieuwe slotverdeling. Reden genoeg voor de Amerikaanse overheid om actie te ondernemen. Op haar beurt ging het Amerikaanse Department of Transportation (DoT) in beroep tegen de beslissing van de Nederlandse overheid. De DoT wilde als tegenreactie o.a. KLM en TUIfly in New York gaan weren.

Plafond Schiphol terug naar 500.000

Nu lijkt het er echter op dat het plafond van Schiphol weer terug bij af is. Dat betekent voorlopig een maximum van 500.000 vliegbewegingen per jaar. Minister Mark Harbers van het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat laat aan de Tweede Kamer per brief weten dit besluit te hebben genomen. Hiervoor noemt hij twee belangrijke redenen.

• Zowel Canada als de Verenigde Staten hebben ‘… hun zorgen geuit inzake de capaciteitsreductie op Schiphol’. Er zouden ook andere landen zich gemeld hebben met bezwaren. Als gevolg van de klachten over de krimp op Schiphol is er op 13 november 2023 overleg geweest tussen de Nederlandse overheid en vertegenwoordigers van de VS. Tijdens dat overleg heeft de VS de druk op Nederland om de krimp in de ijskast te zetten verder opgevoerd.
• De Europese Commissie heeft op ook 13 november een brief gestuurd naar het Minsterie. De Europees Commissaris voor Transport uit in die brief ‘ernstige zorgen’ over het niet volgen van de Europese regels. De EU stelt zelfs een zogenaamde ‘infractieprocedure’ te willen volgen indien Nederland niet de juiste procedures volgt voor een mogelijke beperking van de groei van Schiphol.

Concreet betekent dit dat het plafond van het aantal vluchten op Schiphol voorlopig dus weer op 500.000 staat. Dat betekent ook dat de slotcoördinator moet gaan bepalen welke slots eventueel vrijkomen en wie die gaat krijgen. JetBlue zal dan hoogstwaarschijnlijk alsnog terugkeren op Schiphol. En KLM en Transavia zullen als grootverbruikers op Schiphol waarschijnlijk minder vluchten hoeven te schrappen. Verdere details hierover zijn nog niet bekend.

Schiphol teleurgesteld, maar KLM tevreden

In een reactie op het nieuws van het Ministerie laat Schiphol weten teleurgesteld te zijn. Volgens de nationale luchthaven leidt deze situatie alleen maar tot meer onzekerheid voor zowel omwonenden als luchtvaartmaatschappijen. Tegenover NOS zegt KLM juist ‘tevreden’ te zijn met het besluit. KLM ziet logischerwijs liever een verlaging van de geluidsoverlast door nieuwere vliegtuigen dan minder vluchten. Daarbij verwijst KLM naar de nieuwe Airbus A320neo vliegtuigen die binnenkort gaan vliegen.

Het is nu afwachten hoe de juridische procedures die op het moment lopen uitvallen. De Minister verwacht dat dit zeker nog tot het tweede kwartaal van 2024 kan duren. Van uitstel komt echter geen afstel. In de brief valt te lezen dat ‘… het doel om de balans tussen Schiphol en haar leefomgeving te herstellen [blijft] bestaan’.

De brief die Minister Mark Harbers vandaag naar de Tweede Kamer stuurde is hier terug te lezen.

Ministerie doet beroep op KLM

Het is voor het Ministerie zelf ook op zijn minst pijnlijk te noemen dat er eerst gewerkt wordt naar maatregelen voor krimp en dat die nu alweer losgelaten moeten worden. Zeker nu lijkt dat deze ommekeer het gevolg is van internationale druk.

KLM is traditioneel de grootste airline op Schiphol. Minister Harbers doet dan ook een speciaal beroep op de nationale maatschappij om ondanks het uitstel van de krimp van Schiphol alsnog maatregelen te nemen. Daarbij denkt hij aan het zoveel mogelijk inzetten van de stilste toestellen in de nacht. Daarnaast wordt de suggestie gedaan om tussen 0.00 en 6.00 uur geen vluchten meer te plannen. Op dit moment komt dat overigens al nauwelijks voor.

“Ik heb op KLM als grootste gebruiker van Schiphol, gezien de gevolgen van bovenstaande voor omwonenden, een klemmend beroep gedaan om te bezien of zij met ingang van 31 maart 2024 in staat zijn om, in afwachting van de balanced approach-procedure, maatregelen te nemen die de geluidsoverlast beperken en daarbij met voorrang te kijken naar de nachtelijke uren.” Mark Harbers – Minister van Infrastructuur en Waterstaat

Bron afbeeldingen: Schiphol / Laatste afbeelding: KLM