Toen de Coronacrisis haar intrede deed was KLM al snel genoodzaakt om actie te ondernemen. Het werd namelijk al rap duidelijk dat het vliegverkeer voor een langere periode nagenoeg stil zou liggen. KLM moest uiteindelijk ook beroep doen op staatssteun om op de langere termijn te kunnen blijven staan. Partner Air France deed al eerder succesvol een verzoek bij de Franse staat. Het gaat om een steun van 7 miljard euro. Voor de Nederlandse nationale carrier is de kogel nu ook door de kerk.

Corona

Op het hoogtepunt van de Coronacrisis in Europa moest KLM, evenals nagenoeg alle Europese airlines, bijna alle vluchten stilleggen. Repatriëringsvluchten en vrachtvluchten gingen wel door. Zo maakte de Nederlandse airline met de Boeing 777-200ER een unieke repatriëringsvlucht naar Sydney (via Kuala Lumpur) om Nederlanders uit Australië op te halen. Ook werd er een luchtbrug voor vrachtvluchten met de Boeing 747(combi) opgezet tussen Nederland en China. Ook de vloot moest de gevolgen van de crisis ondervinden met bijvoorbeeld het plotselinge pensioen van de Boeing 747. De Boeing 747 van KLM maakte haar laatste commerciële passagiersvlucht op zondag 29 maart. Initieel stond de laatste vlucht echter begin 2021 gepland.

Air France-KLM

Voor Air France werd het al snel duidelijk dat er een flinke som geld van de Franse staat kwam om het bedrijf te ondersteunen. Het pakket is bedoeld om lonen en vaste kosten door te kunnen betalen in een tijd waarin er nauwelijks geld binnenkomt. Alhoewel KLM wel een verzoek deed tot steun van de overheid, was het echter nog niet zonneklaar dat de steun er ook daadwerkelijk zou komen. De afgelopen weken spraken verschillende belanghebbenden over de exacte voorwaarden voor die steun. Zo zag de Nederlandse overheid haar kans schoon om de duurzaamheidsambities van KLM flink op te schroeven als één van de voorwaarden voor de steun. KLM’s ‘Fly Responsibly’ initiatief zou dan niet meer voldoende zijn.

Voorwaarden Staatssteun KLM

Eerder was er sprake van een steun van tussen de 2 en 4 miljard euro. Het kabinet heeft nu het totale steunpakket voor KLM vastgesteld op van 3,4 miljard euro. Het gaat om een lening van 1 miljard en 2,4 miljard als garantie voor commerciële leningen. Over dat laatste gedeelte heeft KLM zelf afspraken gemaakt met banken. Vanochtend werd dit bekendgemaakt door de ministers Hoekstra en Van Nieuwenhuizen.

Minister Hoekstra van Financiën zegt dat de continuïteit van KLM van groot belang is voor de Nederlandse infrastructuur en economie. En: “Omvallen van de maatschappij zou een bedreiging vormen voor onze open en op export gerichte economie”. De reden dat het twee maanden heeft geduurd voordat er een akkoord was is volgens Hoekstra het feit dat de Overheid zwaarwegende voorwaarden wil opleggen voor deze steun.

Kosten verlagen

De eerste voorwaarde voor de staatssteun aan KLM is dat men de kosten verlaagt met 15%. Medewerkers die meer dan 3x modaal verdienen moeten minimaal 20% inleveren. Volgens Hoekstra is het onvermijdelijke dat er door de daling in kosten banen zullen sneuvelen. De exacte uitwerking hiervan moet nog gemaakt worden.

Vakbond FNV is kritisch over de gevraagde besparingen. Jan van den Brink, FNV-bestuurder Luchtvaart, stelt het volgende:

‘Wij zijn echter niet te spreken over de verdeling van de lasten. Die drukken nu onevenredig zwaar op de schouders van de medewerkers. Uit de kamerbrief maken wij op dat de overheid alle KLM-ers die meer dan 36.500 euro per jaar verdienen, wil korten.’

Nachtvluchten

Het aantal nachtvluchten is voor omwonenden van Schiphol al jaren een doorn in het oog. Overleg tussen belanghebbenden heeft de afgelopen jaren weinig opgeleverd. De Staat wil nu ook dat dit aangepakt gaat worden. Van Nieuwenhuizen van Infrastructuur en Waterstaat maakt bekend het aantal nachtvluchten met 20% te willen verminderen. Zij zei daarover:

“We willen dat de mensen rondom Schiphol meer rust in de nacht krijgen. En in de regelgeving gaan we daarom vastleggen dat we het maximaal aantal nachtvluchten terug gaan brengen met ruim 20%. Van 32.000 nachtvluchten naar uiteindelijk niet meer dan 25.000 nachtvluchten.”

Duurzaamheid

De Overheid wil dat KLM zich inspant om 50% minder CO2 uit te stoten in 2030 ten opzichte van 2005. Ook moet er 14% bijmenging van duurzame brandstoffen gehanteerd worden in 2030. Beide afspraken staan ook in de nieuwe luchtvaartnota. Daarnaast moet KLM de trein meer stimuleren als alternatief voor korte vluchten. Bijvoorbeeld door combinatietickets aan te bieden. Dit doet de Nederlandse airline momenteel al. Eerder sprak InsideFlyer daarover met Harm Kreulen, directeur KLM Nederland. Ook moet KLM zich in het algemeen meer inspannen om duurzaamheid in de luchtvaart te bevorderen. Bijvoorbeeld in samenwerking met Schiphol.

De definitieve goedkeuring van het plan wordt door het Nederlandse Parlement en de Europese Commissie gedaan. Zodra deze goedkeuring er is gaat KLM in overleg met de sociale partners om de Staatssteun plannen verder uit te werken.