De Duitse overheid wil vervuilende vliegreizen aan banden leggen. Meer reizigers moeten de trein nemen. Zo besloot het land vorig jaar om extra belasting te gaan heffen op vliegtickets. Ook Nederlandse en Belgische reizigers die bijvoorbeeld vanuit Düsseldorf vertrekken zullen dit gaan merken. Tegelijkertijd worden treintickets juist goedkoper gemaakt.

Trein vs. vliegtuig

Ook in Nederland voert de politiek een (openbaar) debat over hoe de trein vooral korte vliegreizen moet gaan vervangen. In theorie zou de trein een redelijk alternatief moeten zijn voor korte vliegreizen, bijvoorbeeld binnen Europa. Echter wijst de praktijk nog wel eens wat anders uit. Lange internationale treinreizen duren vaak langer en zijn bovendien soms veel duurder dan een vliegticket. Dat heeft natuurlijk ook met vraag een aanbod te maken. Als de bezettingsgraad van internationale treinen hoger is dan zal de prijs van een ticket ook dalen. De Duitse overheid doet daar nu actief wat aan.

Vanaf april 2020 zal de belasting op vliegtickets verhoogd worden. Nederlandse en Belgische reizigers die bijvoorbeeld vanuit Düsseldorf, Frankfurt of Bremen vertrekken zullen die verhogingen dus ook gaan merken. De Nederlandse carrier KLM vliegt ook vanuit / via deze steden. Boek je dus bij KLM Duitsland, dan is het mogelijk dat je ticket dus duurder wordt. In Duitsland betaal je overigens de boekingskosten van € 10 die KLM in Nederland rekent niet.

Vliegtaks

De toename van de ticketprijs is variabel. Je betaalt voor short haul vluchten vanaf april dit jaar € 5,53 tot € 13,03 bij. Voor medium haul vluchten is dat €9,58 tot € 33,01. Voor long haul vluchten moet je in absolute zin dieper in de buidel tasten, namelijk € 17,25 tot € 59,43. De belastingen worden in de ticketprijzen verwerkt. Het gaat dus, voor zover bekend, niet om een aparte vliegtaks waar ook Nederland sprake van zou zijn.

De toename is prijs lijkt nog te overzien. Soms kun je goede deals vinden vanuit of via Duitse luchthavens. Boek je een relatief goedkoop ticket van bijvoorbeeld om en nabij de € 100, dan gaat het toch snel om een toename van zo’n 10%. Bij een medium haul ticket van zo’n € 400 (bijvoorbeeld in business class) gaat het ook als snel om 10%. De toekomst zal uitwijzen of reizigers daadwerkelijk bereid zijn meer met de trein te reizen.

Treinreizen goedkoper

Reizen per trein is nog niet in alle gevallen een reëel alternatief voor korte vluchten. Toch staakte bijvoorbeeld KLM korte vluchten van Amsterdam naar Brussel in het voordeel van de trein. In Nederland zouden er nog betere treinverbindingen met grote wereldsteden moeten komen om meer reizigers de trein in te krijgen. Vorig jaar stelde KLM, in gesprek met InsideFlyer, dat de trein als vervanging voor korte vluchten zeker mogelijk is. De infrastructuur moet dan wel verbeterd worden. Zo zou het bijvoorbeeld mogelijk moeten worden om je koffer op het station in te checken, waarna deze doorgestuurd wordt naar je (internationale) eindbestemming.

Net als de commerciële luchtvaart is de vraag naar treinreizen sterk prijsgedreven. Onder druk van vele low cost carriers moesten ook legacy carriers hun prijzen verlagen. Natuurlijk speelt het soft en hard product ook mee, maar prijs blijft een belangrijke factor. Voor treinreizen kan dat, samen met de te beperkte tijdswinst, een reden zijn om toch voor het vliegtuig te kiezen. De Duitse overheid wil dat in ieder geval aanpakken. Volgens Het Parool vallen ook internationale treinreizen vanuit Nederland naar Duitsland nu 5 tot 6% goedkoper uit. Dat moet reizigers stimuleren om de trein te nemen.

In Nederland leek vorig jaar bijna het omgekeerde het geval. Er kwam namelijk geen significante extra belasting voor vliegreizen. Treintickets werden juist zwaarder belast (9 in plaats van 6% trouwens). Daardoor werd het reizen per trein duurder, terwijl er niets gedaan werd aan de prijs van vliegtickets.

Europese Unie

De Nederlandse overheid pleit nu bij de EU voor een Europese vliegtaks, maar neemt zelf nog geen actieve maatregelen. Dat laatste is overigens hoogstwaarschijnlijk om Nederlandse airlines te beschermen. Een verhoging van Nederlandse vliegtickets zou mogelijke alleen een verschuiving van omzet naar het buitenland betekenen. Als Nederland optrekt met meerdere Europese landen dan zou het Nederlandse maatschappijen minder raken.

Dat het ook de luchtvaart niet aan het duurzaamheidsdebat ontkomt moge duidelijk zijn. Hoe de ticketprijzen zich zullen ontwikkelen met het oog op de (Europese) duurzaamheidsambities zal de tijd leren.