Sinds de uitbraak van het Coronavirus is de reiswereld ingestort. Alhoewel vakantiereizen in Europa weer langzaamaan aantrekken, zal het nog jaren duren voordat het weer op het ‘normale’ niveau is. Voor luchtvaartmaatschappijen heeft dit grote gevolgen. Zo heeft de Nederlandse home carrier KLM al beroep moeten doen op staatssteun in deze crisis. Maar dat is niet genoeg. Nu steeds duidelijker wordt hoe de weg naar herstel eruit komt te zien wordt ook duidelijk dat er een flinke ingreep nodig is om airline levensvatbaar te houden.

Beperkte capaciteit

Vanaf februari moest KLM de capaciteit flink beperken. De vraag naar vliegreizen was die maand met 90% teruggevallen. Er werd minder dan 10% van de origineel geplande vluchten uitgevoerd. En dat bleef nagenoeg gelijk voor de twee maanden erna. Inmiddels is het aantal vluchten zo’n 30% van de initiële dienstregeling. Natuurlijk is de gemiddelde bezettingsgraad nog steeds veel lager dan normaal. De vooruitzichten blijven nog steeds onzeker. KLM denkt dat ‘het herstel van de vraag naar verwachting tot ten minste 2023 of 2024 kan duren’

Staatssteun

Om door het wegvallen van inkomsten de rekeningen te kunnen blijven betalen moest de Nederlandse overheid bijspringen. KLM kwam overeen een directe lening en garantie op bankleningen voor maximaal €3,4 miljard te ontvangen. Dit betekent echter niet de airline het geld zomaar krijgt. Uiteindelijk moet dit terugbetaald worden aan de Nederlandse staat. 

De vraag naar vliegreizen tijdens de crisis is nu dus ook voor KLM erg laag en zal de komende periode ook nog niet op het normale niveau komen. Dat betekent dat KLM momenteel te veel medewerkers heeft. Ook zullen de kosten flink omlaag moeten. KLM zegt daarover het volgende:

“Om het voortbestaan van KLM op de langere termijn te waarborgen, moet KLM zich in omvang aanpassen aan de nieuwe realiteit. Daarom is KLM genoodzaakt om het aantal arbeidsplaatsen te verminderen naar het aantal dat nodig is voor de geplande operatie in 2021/2022. In de loop van 2021 moet, op een huidig totaal van 33.000 fte in de gehele KLM Groep, het aantal arbeidsplaatsen worden verminderd met 4.500 tot 5.000 naar 28.000 fte.”

Ook het aantal toestellen is te hoog, aangezien de frequentie en aantal bestemmingen omlaag gaat. Een eerste maatregel was de directe uitfasering van de Boeing 747. Andere airlines kozen er ook voor om toestellen als de Boeing 747, Airbus A380 en A340 uit te faseren. Zo gaat de capaciteit snel omlaag en gaan ook de onderhoudskosten op de langere termijn omlaag.

Momenteel is er al sprake van het niet verlengen van tijdelijke contracten. Ook is er een vrijwillige vertrekregeling. Medewerkers die met pensioen gaan zorgen ook voor natuurlijk verloop dat niet wordt opgevuld. 

Crisis bij KLM

Eerder deze week maakte KLM bekend een verlies van bijna € 768 miljoen te hebben geleden in het eerste half jaar van 2020. Ook de top van het bedrijf zal moeten inleveren. Daarnaast is er nog discussie over wie en hoeveel de medewerkers van KLM in moeten leveren in deze crisis. Pieter Elbers zei het volgende over het herstructureringsplan dat nu op tafel ligt:

“Er is in de afgelopen maanden al ontzettend veel gedaan om de omvang van het bedrijf aan te passen aan de nieuwe realiteit. Helaas is dat nog niet voldoende en moet er zo snel mogelijk meer gebeuren om de toekomst van KLM veilig te stellen. Daarom werken we aan de uitwerking van het herstructureringsplan, zodat we sterker uit de crisis komen, zoveel banen kunnen behouden als verantwoord is en zo snel mogelijk de leningen kunnen terugbetalen.

KLM’ers zijn loyale, professionele en hardwerkende collega’s die klaarstaan voor onze klanten, voor elkaar, het bedrijf en de samenleving. Ook afgelopen tijd is dat weer gebleken. Dat betrokken en dierbare collega’s KLM nu moeten verlaten, is een zwaar en moeilijk besluit. Zeker omdat we in de afgelopen jaren zo veel bereikt hebben met elkaar. De komende tijd zal in het teken staan van zo zorgvuldig mogelijk afscheid nemen van de collega’s die moeten vertrekken en van de wederopbouw van KLM.”

Vloot

Alhoewel KLM of Air France er nog weinig over loslaten is het niet ondenkbaar dat er nog meer vliegtuigen uitgaan. De huidige vloot van KLM beschikt over 118 toestellen. KLM Cityhopper heeft er 49. Air France heeft er 225. Tot slot, Hop! beschikt ook nog eens over 70 vliegtuigen. Dat is een totaal van 462 vliegtuigen. Hiervan is in ieder geval bekend dat een aantal Airbus A380s van Air France en Boeing 747s van KLM nog uit de vloot gaan.

Als er sprake is van een beperkter aanbod en een lagere frequentie heb je dus eigenlijk minder toestellen nodig. De huidige vloot is namelijk qua aantallen en types afgestemd op het originele netwerk. Het is dus niet ondenkbaar dat Air France-KLM in de komende periode besluit ook nog andere verouderde toestellen (eerder) uit te faseren.