De groeiplannen van Schiphol staan al jaren op de tocht. Dit komt door onder meer door strengere eisen als het gaat om het verminderen van vervuilende uitstoot en geluidsoverlast van het vliegverkeer. Om die reden werd vorig jaar een plafond van 460.000 vluchten afgesproken, krimp voor Schiphol dus. Het lijkt er echter op dat er een streep door die plannen gaat.

Overlast rondom Schiphol

Toen bekend werd dat Schiphol niet verder kon groeien tekende de luchthaven samen met grootgebruiker KLM natuurlijk direct protest aan bij de overheid. Een beperking van de groei zou de hubfunctie van Schiphol in gevaar brengen. En voor KLM, de grootst airline van Schiphol, zou het ook grote gevolgen kunnen hebben.

Een maximum aantal vluchten vaststellen is nodig voor het terugdringen van de schadelijke uitstoot, maar vooral ook om de geluidsoverlast voor de omgeving te verlagen. Omwonenden klagen al decennia over het geluid dat de vliegtuigen rondom de Amsterdamse luchthaven produceren.

Alhoewel de toestellen de laatste jaren over het algemeen stiller zijn geworden, zijn er wel veel meer vluchten bijgekomen. Zo waren er in het jaar 2000 nog zo’n 400.000 vliegbewegingen. Terwijl dat in 2017 tegen de 500.000 was. Een flinke groei dus.

Krimp Schiphol

Een aantal jaren terug kwam de conclusie vanuit de politiek om de groei van Schiphol aan banden te leggen. Het maximum van 500.000 vliegbewegingen stond al. Maar er kwam een strenger plafond van 460.000 vliegbewegingen in 2023. Er was een tijdje zelfs sprake van een maximum van 440.000.

Het lagere aantal vliegbewegingen heeft ook gevolgen voor het aantal en de verdeling van de slots. Slots zijn rechten die airlines toegewezen kunnen krijgen om aan te komen of te vertrekken van Schiphol. Door de genomen maatregelen bleek vorig jaar de jetBlue als kleine speler hierdoor de slots volledig kwijtraakte. Iets wat in de VS natuurlijk niet goed viel. Na een rechtszaak werden de slots uiteindelijk weer teruggegeven.

Streep door de krimpplannen?

Vandaag maakte het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat bekend uit nieuwe informatie blijkt dat de krimp niet zo ver hoeft te gaan als eerder gedacht. De effecten van sommige van de genomen maatregelen lijken namelijk groter dan eerder verwacht. Interessant, want het omgekeerde is vaker het geval.

Voor de zomer ging het vorige kabinet er nog van uit dat er een verlaging nodig was naar 460.000 tot 470.000 om het geluiddoel te halen. Maar naar aanleiding van onder andere meer gedetailleerde informatie die in de zomer is aangeleverd vanuit de sector, lijkt het erop dat de effecten van sommige maatregelen groter zijn dan verwacht.

Ministerie van Infrastructuur & Waterstaat

Het Ministerie heeft de Europese Commissie ervan op de hoogte gesteld dat de verwachting is dat het maximum aantal vliegbewegingen tussen de 475.000 en 485.000 zal liggen. De Minsiter houdt nog wel een slag om de arm. In het persbericht staat namelijk dat uit de controle van de berekeningen nog een andere uitkomst kan blijken. Het is nu wachten op een advies vanuit de Europese Commissie. Daarna zal een definitief besluit genomen worden over het maatregelenpakket.

KLM en Transavia

Zowel KLM als Transavia waren er vandaag als de kippen bij om met een reactie te komen op het nieuws van het Ministerie. KLM zegt positief te zijn over de ontwikkelingen, maar maakt zich nog wel zorgen. Elke krimp, en daarmee minder slots voor partner airlines, kan tegenmaatregelen in het buitenland als gevolg hebben. Zo zagen we bij het vervallen van de slots van jetBlue bijvoorbeeld dat er door de VS werd gedreigd dat KLM ook slots in Amerika zou verliezen.

KLM investeert flink in de vernieuwing van de vloot. Zo mocht de maatschappij deze zomer de eerste Airbus A321neo ontvangen. Dit toestel is flink stiller en zuiniger dan de verouderde Boeing 737 die het vliegtuig gaat vervangen.

Transavia is ook positief over het voornemen van het Ministerie. De airline is net als KLM ook blij dat de handreiking van de luchtvaartsector serieus wordt genomen. Voor Transavia is de verlaging van het aantal nachtvluchten vooral problematisch. Het maximale aantal toegestane vluchten in de nacht gaat namelijk van 32.000 naar 27.000. De low cost carrier stelt dat hierdoor mogelijk de ticketprijzen omhoog zullen gaan.

Nog minder nachtvluchten zorgen ervoor dat de ticketprijzen duurder worden en dat onze klanten naar luchthavens in Duitsland en België kunnen gaan uitwijken. Dat zorgt voor een extra grote uitdaging op onze forse investeringsagenda om door vlootvernieuwing de hinderbeleving te verminderen.

Marcel de Nooijer, CEO Transavia