De roep om het verbieden van ‘te’ goedkope vliegtickets was er al langer. Te goedkoop, dat bestaat toch niet? Toch wel, en het brengt legacy carriers als bijvoorbeeld Lufthansa, British Airways, KLM en Air France flink in de problemen. Ook zouden goedkope vliegtickets tot meer milieubelasting leiden dan nodig. In het licht van de Coronacrisis, waarin er nauwelijks wordt gevlogen, lijkt de discussie over een verbod op goedkope vliegtickets weer een vlucht te nemen. Is het einde nabij voor goedkope vliegtickets?

Low cost carriers

Eigenlijk is het ook typisch Nederlands, zo goedkoop mogelijk op reis. Logisch, want dat geld kun je weer uitgeven aan iets anders. Luchtvaartfanaten zullen misschien anders redeneren, een beetje extra comfort mag best wat kosten. Zo vliegen er bijvoorbeeld ook genoeg mensen in KLM’s World Business Class voor vakantie. En ook dat kan soms voor een redelijke prijs. Deze website heeft er zowaar een hele community mee opgebouwd. Maar wat is er nu eigenlijk mis met goedkope vliegtickets?

Waar het hier voornamelijk om gaat zijn de zogenaamde low cost carriers. Vliegmaatschappijen als Ryanair, Wizz Air, easyJet en Transavia, die je voor hooguit een paar tientjes naar de andere kant van het continent brengen. Alhoewel de prijzen soms flink oplopen en niet onderdoen voor die van reguliere ‘full service’ airlines, kun je met een beetje geluk zeker goedkoop een vliegticket krijgen. En zo wordt een vliegreis dus ook voor mensen met een kleine portemonnee mogelijk. 

Doordat de prijzen voor vooral short en medium haul vluchten de afgelopen decennia zo gedaald zijn kunnen veel meer mensen die betalen. Op zich is dat goed, maar dat betekent dat ook veel meer mensen vliegen. En daar is niet iedereen blij mee. Grote gevestigde airlines kunnen bijvoorbeeld niet concurreren met zulke lage prijzen. Dat heeft er de afgelopen jaren overigens wel geleid to lagere prijzen, maar veelal ten koste van de service. Denk bijvoorbeeld aan het verdwijnen van de voorheen inbegrepen ruimbagage.

Milieu en vliegtaks

Omdat je voor lage prijzen eigenlijk alleen relatief korte vluchten kan maken gaan er steeds meer stemmen op voor duurzamere alternatieven. Te denken valt aan het vervangen van de vliegreis door een treinreis. En dat heeft overigens niets met de prijs te maken. Een ‘dure’ KLM vlucht van Amsterdam naar Parijs kan namelijk ook vervangen worden door een veel duurzamere treinreis. In Brussel denkt men dan ook al na over extra heffingen voor korte vluchten. Een aantal landen is Brussel echter voor. Zo voerde Duitsland al veel eerder een zogenaamde vliegtaks in. Ook in Nederland zijn er plannen om vanaf 2021 een extra heffing op vliegtickets in te voeren als de EU niet eerder maatregelen neemt. Deze vliegtaks moet vliegen dan verder ontmoedigen

Verbod?

Tot een echt verbod op goedkope tickets op grote schaal is het nog niet gekomen. Toch maakte Oostenrijk eerder dit jaar bekend vliegtickets onder de € 40 te gaan verbieden. Ook kwam er een extra belasting op korte vluchten van minder dan 350 kilometer om treinreizen te stimuleren. Een ander voorbeeld: Zwitserland voerde ook een vliegtaks in om vliegen te ontmoedige, evenals Duitsland. In Nederland discussieert de politiek ook over een verbod op goedkope vliegtickets. Het zou dan gaan om een minimum prijs van € 34 per ticket. Dat betekent dat tickets goedkoper dan € 34 verboden niet meer aangeboden mogen worden. 

Nu het aantal vluchten flink minder is dan normaal is de overlast, in de breedste zin van het woord, ook minder. Omwonenden van vliegvelden zijn blij, maar ook het milieu is gebaat bij een beperkte uitstoot van schadelijke stoffen. Met het vooruitzicht van herstel van de wereldwijde luchtvaart, hoe lang het ook zal duren, kijken beleidsmakers ook met belangstelling mee. Hoe kan de opstart van de luchtvaart meteen ook een duurzame transformatie van de luchtvaart betekenen? Deels is dit al ingezet met voorwaarden voor staatssteun die diverse Europese landen aan hun nationale airlines hebben toegezegd. Een verbod op goedkope tickets is daar voor zover bekend geen onderdeel van.

Of er echt een wijdverbreid verbod op goedkope vliegtickets gaat komen valt natuurlijk nog te bezien. Toch zijn er al stappen gezet. Daarmee kunnen vliegtickets voor short en medium haul vluchten op de korte termijn duurder worden. Eén dingen is zeker: als de luchtvaart weer op volle kracht is dan moeten zowel beleidsmakers als luchtvaartmaatschappijen hun plannen klaar hebben.