Ik studeer Aviation Logistics aan de Hogeschool van Amsterdam en ik krijg vaak vragen als ‘studeer je dan om stewardess te worden?’ (nee), of: ‘studeer je dan om piloot te worden?’ (nee), maar ook vaak: ‘kom je dan in die toren?’. Ook op die laatste vraag is het antwoord ‘nee’, maar het geeft wel aan dat luchtverkeersleiding een beroep is dat tot de verbeelding spreekt. Dat komt natuurlijk mede door de iconische luchtverkeerstoren die altijd hoog boven een luchthaven uit steekt. Maar wat doet de luchtverkeersleiding eigenlijk, waarom zijn ze belangrijk voor de luchtvaar en hoe is het georganiseerd? In dit artikel ga ik in op de deze vragen.

Wat is ATC?

ATC, of voluit: Air Traffic Control, is de gebruikelijke Engelse benaming voor Luchtverkeersleiding. Kort gesteld is ATC een paar extra oren en ogen van de piloot, en draagt er zorg voor dat vliegtuigen op een veilige manier in de lucht, of op en rond het vliegveld, kunnen bewegen. Dit kan verdeeld worden in drie gebieden.

• Control Tower, voor het ordenen en aansturen van vliegtuigen die de startbaan of taxibaan gebruiken.
• Approach Control, dat het inkomende (landende) of uitgaande (net opgestegen) verkeer naar/van de luchthaven leidt
• Area Control geeft de vliegtuigen aanwijzingen in een groter gebied, als ze niet meer waar te nemen zijn vanaf de verkeerstoren. Snelheid, richting en flight level (hoogte) worden door Area Control gecoördineerd

ATC heeft meer taken dan de drie bovenstaande, maar de leiding over het luchtruim is toch wel de hoofdtaak en in Nederland vastgesteld in de Wet Luchtvaart.

(v.l.n.r Luchtverkeerstoren van Edinburgh, Seoul, Mumbai en Bangkok)

Wat doet ATC verder?

ATC heeft een paar speerpunten die de werkzaamheden bepalen. Deze zijn ondere andere;

• Het verlenen van luchtverkeersdiensten rondom vluchtgebied van een bepaalde luchthaven (hoofdtaak)
• Het verlenen van communicatie-, navigatie- en plaatsbepalingsdiensten.
• Het uitgeven van luchtvaartpublicaties & kaarten
• Het verzorgen van de opleiding van luchtverkeersleiders
• Advies geven aan Ministerie van Infrastructuur en Milieu en Ministerie van Defensie op het gebied van luchtverkeersbegeleiding.

In Nederland is het de LuchtVerkeersleiding Nederland (LVNL) die als ATC deze taken op zich neemt. Sinds 1993 is het een zelfstandig bestuursorgaan dat onder het Ministerie van Infrastructuur en Milleu valt, met daaronder de Inspectie Leefomgeving en Transport. Het werkt verder ook samen met het Ministerie van Defensie om het militaire luchtruim te beheren. Verder is LVNL verantwoordelijk voor het naleven van elf milieuregels die gelden voor het afhandelen van het verkeer van en naar Schiphol.

Voor velen is het de toren die aangeeft dat ze bij Schiphol in de buurt zijn en op reis gaan. De luchtverkeersleiding doet veel meer dan alleen in de toren ‘vliegtuigen kijken’. Het is een belangrijk luchtvaartorgaan waar iedere reiziger indirect mee te maken heeft – er kan niet gereist worden zonder ATC.

Welke toren vind jij het mooist?